Ticaret Hukuku

Sıkça Sorulan Sorular

• Gerçek Kişi Tacir Ne Demektir?

  Bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa, kendi adına işleten kişiye tacir denir (Türk Ticaret Kanunu m. 12/1). Ticari işletme bir gerçek kişi adına işletiliyorsa, o kişi tacirdir. Burada işletmenin ticari işletme olması önem taşır. Birden fazla kişi bir ticari işletmeyi birlikte işlettiğinde de işletenlerden her biri tacir sıfatını iktisap eder. Ticari işletmeyi başkası adına işleten kişiler tacir olmaz. Örneğin; işletme bir ticaret şirketinin yöneticileri tarafından işletilse dahi, burada yönetici işletmeyi kendi adına değil fakat şirket için işlettiği için tacir sıfatı yöneticiye (yönetim kurulu üyesi ya da müdür) ait olmaz, şirkete ait olur. Aynı şekilde bir anonim ya da limited şirketin paylarına tek başına sahip olan kişi (pay sahibi, ortak) de tacir olmaz, tacir sıfatı anonim ya da limited şirkete ait olur.

• Tacir Sayılan Kişi Kimdir?

  Bir ticari işletmeyi kurup açtığını, sirküler, gazete, radyo, televizyon ve diğer ilan araçlarıyla halka bildirmiş veya işletmesini ticaret siciline tescil ettirerek durumu ilan etmiş olan kimse, fiilen işletmeye başlamamış olsa bile tacir sayılır (Ticaret Kanunu m. 12/2).

• Hangi Ticari Defterlerin Tutulması Zorunludur?

  Tacirin tutmak zorunda olduğu defterler yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteridir.
  Ayrıca anonim şirket pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defteri de anonim şirketler bakımından tutulması zorunlu defterlerdir. Limited şirketler de pay defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defteri tutmak zorundadır.
  Ticari Defterlere İlişkin Tebliğin 6. maddesine göre, yevmiye defteri kayda geçirilmesi gereken işlemlerin ilgili belge veya ispata dayanan evraktan çıkarılarak tarih sırasıyla ve “madde” hâlinde düzenli olarak yazıldığı defterdir.
  Aynı maddeye göre defteri kebir, yevmiye defterine geçirilmiş olan işlemleri buradan alarak sistemli bir şekilde ilgili olduğu hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplarda toplayan defterdir.
  Tebliğin 8. Maddesi uyarınca envanter defteri, ticari işletmenin açılışında ve açılıştan sonra her hesap döneminin sonunda taşınmazların, alacakların, borçların, nakit para tutarının ve varlıklar ile borçların değerlerinin teker teker kaydedildiği ciltli ve sayfaları müteselsil sıra numaralı defterdir.

• Cari Hesap Nedir?

  TK m. 89 hükmü uyarınca, iki kişinin herhangi bir hukuki sebep veya ilişkiden doğan alacaklarını teker teker ve ayrı ayrı istemekten karşılıklı olarak vazgeçip bunları kaleme alacak ve borç şekline çevirerek hesabın kesilmesinden sonra çıkacak artan tutarı isteyebileceklerine ilişkin sözleşme cari hesap sözleşmesidir. Bu sözleşme yazılı yapılmadıkça geçerli olmaz.

• Ticari Defterler Delil Midir?

  Defterlerin delil niteliğine ilişkin düzenleme Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 222’de yer almaktadır. Anılan madde hükmündeki şartlara bağlı olarak ticari defterlerin sahibi lehine ya da aleyhine delil olma özelliği bulunmaktadır.

• Ticari Davalar ve Çekişmesiz Yargı İşleri Hangi Mahkemelerde Görülür?

  Aksine hüküm bulunmadıkça, dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın asliye ticaret mahkemesi tüm ticari davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevlidir (TK m. 5/1).
  Bir yerde asliye ticaret mahkemesi varsa, asliye hukuk mahkemesinin görevi içinde bulunan ve 4. madde hükmünce ticari sayılan davalarla özel hükümler uyarınca ticaret mahkemesinde görülecek diğer işlere asliye ticaret mahkemesinde bakılır. Bir yerde ticaret davalarına bakan birden çok asliye ticaret mahkemesi varsa, iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde hâkimler ve savcılar yüksek kurulunca, asliye ticaret mahkemelerinden biri veya birkaçı münhasıran bu kanundan ve diğer kanunlardan doğan deniz ticaretine ve deniz sigortalarına ilişkin hukuk davalarına bakmakla görevlendirilebilir (TK m. 5/2).
  Asliye ticaret mahkemesi ile asliye hukuk mahkemesi ve diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişki görev ilişkisi olup, bu durumda göreve ilişkin usul hükümleri uygulanır (TK m. 5/3).