Dernekler Hukuku

Sıkça Sorulan Sorular

• Türkiye’de kurulmuş bir dernek yurtdışında faaliyet gösterebilir ya da şube açabilir mi?

  Bir dernek sadece tüzüğünde belirtilen amaçları gerçekleştirmek üzere uluslararası faaliyette bulunabilir, yurtdışında temsilcilik veya şube açabilir, yurtdışında dernek veya üst kuruluş kurabilir ya da kurulmuş olan dernek veya üst kuruluşa üye olabilir.

• Yabancı bir dernek Türkiye’de faaliyette bulunabilir mi? Yabancı derneğin Türkiye’de şube ya da temsilcilik açması mümkün müdür?

  Yabancı bir dernek ancak Dışişleri Bakanlığı’nın görüşü ve İçişleri Bakanlığı’nın izni ile Türkiye’de faaliyette ya da işbirliğinde bulunabilir, temsilcilik veya şube açabilir, dernek veya üst kuruluş kurabilir, kurulmuş olan dernek veya üst kuruluşa üye olabilir.

• Tüzel kişiler dernek üyesi olabilir mi? Dernek üyesi olmaları halinde tüzel kişilik dernekte nasıl temsil edilir?

  Kanunun altıncı maddesinde tüzel kişilerin de derneklere üye olabileceği ve tüzel kişilik adına yönetim kurulu başkanı ya da tüzel kişiyi temsile görevlendirilmiş kişinin oy kullanacağı belirtilmiştir.

• Federasyon kurulması için kaç adet derneğin bir araya gelmesi gerekir?

  Federasyon kanunda üst kuruluş olarak tanımlanmıştır. En az beş derneğin bir araya gelmesiyle kurulur ve şubesi olmaz.

• Konfederasyon kurulması için en az kaç federasyonun bir araya gelmesi gerekir?

  Konfederasyon kanunda üst kuruluş olarak tanımlanmıştır. En az üç federasyonun bir araya gelmesiyle kurulur ve şubesi olmaz.

• Derneğin şubesi ile temsilciliği arasındaki farklar nelerdir?

  Dernek faaliyetlerinin yürütülebilmesi için bir derneğe bağlı olarak açılan, tüzel kişiliği olmayan ve bünyesinde organları bulunan alt birim şubedir. Temsilcilik ise dernek faaliyetlerinin yürütülebilmesi için bir derneğe bağlı olarak açılan, tüzel kişiliği ve bünyesinde organları bulunmayan alt birimdir.
  Derneğin şubesinin olup olmayacağının mutlaka tüzüğünde belirtilmiş olması gerekir. Keza şubelerin nasıl idare edileceği, genel kuruldaki temsil yetkileri de tüzükte belirlenir.
  Şube genel kurulları olağan toplantılarını merkez genel kurulu toplantısından en az iki ay önce bitirmek zorundadırlar. Temsilcilik ise bünyesinde organları olmayan bir alt birim olduğundan genel kurul yapmaz.
  Dernekler, gerekli gördükleri yerlerde dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla temsilcilik açabilirler. Temsilcilikler, şube veya dernek genel kurullarında temsil edilmezler. Şubeler temsilcilik açamazlar. Temsilciliğin adresi, yönetim kurulu kararıyla temsilci olarak görevlendirilen kişi veya kişiler tarafından o yerin mülkî idare amirliğine yazılı olarak bildirilir.

• Derneğe nasıl üye olunur?

  Derneğe üye olmak için yazılı olarak başvuru yapılması esastır. Ancak hiç kimse derneğe üye olmaya zorlanamayacağı gibi hiçbir dernek de başvuruyu kabul etmeye zorlanamaz.
  Çocuk derneklerine ilişkin hüküm saklı kalmak kaydıyla, derneklere üye olabilmek için fiil ehliyetine sahip olmak şarttır.
  Gerçek kişiler dernek üyesi olabileceği gibi tüzel kişilerin de dernek üyesi olma hakkı vardır. Ancak tüzel kişinin yetkili temsilcisi tüzel kişi adına üyelik işlemlerini yerine getirecek, temsil edecektir.
  Derneğe yazılı olarak yapılan üyelik başvurusunu derneğin yönetim kurulunun başvurudan itibaren 30 gün içinde incelemesi ve üyeliğe kabul hakkında bir karar vermesi zorunludur.
  Yönetim kurulu verdiği kararı kişiye yazılı olarak bildirmek zorundadır.
  Başvuran kişinin başvurusu uygun görüldü ise üye defterine kaydedilir.

• Dernek üyeliğinden nasıl çıkılır?

  Kural olarak dernek üyeliği için kanunda veya tüzükte aranan şartların kaybedilmesi halinde dernek üyeliği kendiliğinden sona erer.
  Dernek üyeliğini sürdürmek istemeyen her üye yazılı olarak bildirimde bulunmak şartıyla dernek üyeliğine son verebilir.

• Dernek üyeliğinden çıkarılmanın şartları nelerdir?

  Dernek tüzüğünde üyelikten çıkarılma koşulları belirlenebilir. Belirlenen şartlar dolayısıyla üyelikten çıkarılma halinde çıkarılan kişinin bu sebeplerin haklı olmadığına itiraz etmeye hakkı yoktur.
  Ancak dernek tüzüğünde çıkarılma sebepleri belirlenmemişse üye ancak haklı sebeple çıkarılabilir. Bu çıkarma kararına, haklı sebep bulunmadığı ileri sürülerek itiraz edilebilir.

• Genel kurul toplantılarında bir üyenin birden fazla üyeyi temsil etmesi mümkün müdür?

  Mümkün değildir. Her üyenin sadece bir oy hakkı vardır ve oyunu şahsen kullanmak zorundadır.